Consumentengedrag: waarom klanten kopen (en waarom ze afhaken)

Slimme marketing begint met het begrijpen van gedrag

Je kunt een fantastische website hebben, een prachtig product en een goed uitgedachte dienst. Maar toch… blijven de verkopen achter. Je advertenties lopen wel, maar mensen klikken niet door. Of ze klikken wél, maar haken alsnog af. Herkenbaar? Dan is de kans groot dat je nog niet diep genoeg bent ingedoken in het consumentengedrag van jouw doelgroep.

Want laten we eerlijk zijn: verkopen is geen kwestie van harder schreeuwen, maar van beter begrijpen. En dat begint bij één simpele vraag:

Waarom koopt iemand — en waarom niet?

Wat is consumentengedrag nou écht?

Oké, even met beide voeten op de grond: consumentengedrag is geen abracadabra. Het gaat simpelweg over hoe mensen zich gedragen rondom het kopen van iets. Wat ze denken, voelen en doen. Maar ook: wat ze níét zeggen, wat ze uitstellen of waar ze op afknappen.

Het gaat dus niet alleen om het moment van de aankoop, maar ook om alles ervoor én erna. Van het eerste moment dat iemand je post voorbij ziet komen, tot weken nadat hij je product heeft gebruikt. Elk stukje gedrag telt.

En dat gedrag is vaak niet logisch. Het is emotioneel. Onbewust. Ingewikkeld. En dáárom zo interessant.

Waarom jij als ondernemer hier nú iets mee moet

Misschien denk je: “Leuk, dat gedrag. Maar ik wil gewoon meer klanten.”

Snap ik. Maar hier komt het: wie gedrag snapt, haalt méér klanten binnen. En betere klanten ook. Want als jij begrijpt waarom mensen afhaken, wat ze triggert of wat ze nodig hebben om “ja” te zeggen — dan kun je daar actief op sturen.

Geen giswerk meer. Geen “laten we eens proberen”-campagnes. Maar marketing en sales gebaseerd op échte inzichten. Dáár zit je winst.

consumentengedrag

Hoe beslist het brein?

Je doelgroep maakt elke dag duizenden keuzes. Maar die worden niet allemaal rationeel genomen. Sterker nog: het overgrote deel van het consumentengedrag gebeurt onbewust en emotioneel.

Neem jezelf eens als voorbeeld. Waarom kies je voor merk X en niet voor Y? Waarom blijf je hangen op die ene website, maar klik je bij een andere direct weg?

Dat komt door kleine triggers. Je gevoel. Beelden. Woorden. Structuur. Vertrouwen. Alles wat je zintuigen oppikken.

Dat is consumentengedrag in actie. En als ondernemer kun jij dat gedrag beïnvloeden — zonder te manipuleren, maar door slim in te spelen op wat mensen écht nodig hebben om te bewegen.

De drie fasen van consumentengedrag

Laten we het simpel houden. Elke klant die iets bij jou koopt, doorloopt globaal drie fases:

De Oriëntatiefase – “Ik heb een probleem, maar nog geen oplossing”

Dit is de ‘ik zit ergens mee’-fase. De bezoeker weet dat hij iets zoekt, maar nog niet wat of bij wie. Hier draait het om zichtbaarheid en herkenning.

Jouw taak?

Zorgen dat je gevonden wordt (SEO, social, advertenties).

De juiste vragen stellen.

Content maken die ‘binnenkomt’ (blogs, video’s, tips).

De Keuzefase – “Ik twijfel tussen jou en anderen”

Nu wordt het spannend. Je bezoeker vergelijkt aanbieders, checkt prijzen, leest reviews.

Jouw taak?

Technische SEO - bulletpoint

Duidelijkheid bieden.

Technische SEO - bulletpoint

Vertrouwen opbouwen (social proof, garanties).

Technische SEO - bulletpoint

Twijfels wegnemen.

Als jij het makkelijk maakt om “ja” te zeggen, win je hier zó veel.

De Ervaringsfase – “Was dit het waard?”

Dit is de fase ná de aankoop. Hier beslist iemand of hij spijt heeft of ambassadeur wordt.

Jouw taak?

Url-structuur van de pagina

Technische SEO - bulletpoint

Bevestiging geven (“Goed gekozen!”).

Technische SEO - bulletpoint

Follow-up doen (mail, check-in, tips).

Technische SEO - bulletpoint

Loyaliteit belonen.

Te veel ondernemers vergeten deze fase. Maar juist hier win je herhaalaankopen en mond-tot-mondreclame.

De url van je pagina moet kort en duidelijk zijn. Het liefst bevat het je belangrijkste zoekwoord en geeft het in één oogopslag aan waar de pagina over gaat. Vermijd overbodige tekens, lange cijferreeksen of nietszeggende woorden. Een overzichtelijke url draagt niet alleen bij aan de vindbaarheid, maar ook aan de gebruiksvriendelijkheid.

De grootste invloeden op consumentengedrag

Er zijn honderden factoren, maar dit zijn de krachtigste:

Emotie boven ratio

Mensen voelen eerst, denken daarna. Speel in op verlangen, frustratie of hoop — niet alleen op logica.

Vertrouwen

Geen vertrouwen = geen conversie. Zorg voor bewijs: reviews, keurmerken, foto’s van echte mensen.

Frictie

Alles wat moeilijk is, remt het gedrag. Te lange formulieren? Onduidelijke knoppen? Weg klik.

Behoefte aan bevestiging

Mensen zoeken na aankoop bevestiging dat ze de juiste keuze maakten. Help daarbij.

Neuromarketing

Praktisch aan de slag: hoe je consumentengedrag op je website toepast

Gebruik eenvoudige taal die herkenbaar voelt

Toon social proof (reviews, aantallen klanten, klantlogo’s)

Beperk keuzes op cruciale plekken (bijv. maar één duidelijke call-to-action)

Personaliseer waar mogelijk (aanhef, dynamische blokken, gerichte aanbevelingen)

Zorg voor snelle laadtijd en mobielvriendelijkheid

Test en analyseer gedrag met tools zoals Hotjar, GA4 of Clarity

Vraag actief feedback na aankoop (“Wat hield je eerst tegen?”)

Consumentengedrag in 2025: wat verandert er?

De wereld verandert, en dus ook gedrag. Dit zie je steeds vaker terug:

Meer bewust kopen

Klanten letten op duurzaamheid, afkomst en ethiek. Transparantie is belangrijker dan ooit.

Meer AI & personalisatie

Je doelgroep verwacht dat jouw website ‘snapt’ wat ze willen. Denk aan aanbevelingen of dynamische content.

Minder geduld

Als iets traag is, onduidelijk of verwarrend? Weg bezoeker. Frictieloos = essentieel.

Meer verlangen naar échte verbinding

Authenticiteit wint. Storytelling, echtheid, kwetsbaarheid — dat raakt.

Consumentengedrag is geen theorie, het is je marketingkompas

Als ondernemer kun je blijven gokken en hopen. Maar je kunt ook kiezen voor inzicht. Inzicht in je doelgroep. In hun gedrag. In hun belemmeringen, verlangens en patronen.

Want dáár zit je voorsprong.

Wie consumentengedrag begrijpt, verkoopt niet harder — maar slimmer. En dat is precies waar het verschil ligt tussen bedrijven die blijven ploeteren en bedrijven die groeien.

Deel dit artikel

Veelgestelde vragen over marketing automation

Wat is het verschil tussen klantgedrag en consumentengedrag?

Klantgedrag is vaak breder: het gedrag van bestaande klanten na aankoop. Consumentengedrag gaat over het hele proces – van ontdekking tot aankoop én daarna. Dus ook hoe een potentiële klant zich oriënteert.

 

Door eerlijk te zijn, waarde te geven en belemmeringen weg te nemen. Denk aan testimonials, gratis tips, duidelijke call-to-actions en een klantgerichte tone of voice.

Zeker. Denk aan:

  • Google Analytics 4 (gedragsstromen, funnel-analyse)

  • Hotjar (sessie-opnames, heatmaps)

  • Clarity (Microsoft) – gratis én visueel

  • Enquêtes of simpele feedback-popups

Ja en nee. De onderliggende psychologische principes zijn universeel, maar de toepassing verschilt. Een B2B-klant denkt anders dan een webshopbezoeker. Maar vertrouwen, gemak en emotie spelen in beide gevallen een rol.

Dat hangt af van je aanpassingen. Soms zie je direct verschil (bijvoorbeeld na het weghalen van een formulierstap), soms vraagt het testen en finetunen. Begin klein. Verbeter stap voor stap.

Maikel van het Reve

Maikel gelooft in een persoonlijke aanpak en het opbouwen van sterke relaties. Hij luistert aandachtig naar de wensen en behoeften van zijn klanten en vertaalt deze naar effectieve online marketingstrategieën. Zijn doel is niet alleen om de vindbaarheid te vergroten, maar ook om een duurzame groei te realiseren.

Anderen lazen ook